2022 yılında franchise veren farklı markaların 55 milyar USD’ye ulaştırdığı pazarın önümüzdeki yıl 60 milyar USD’ye çıkmasının beklendiğini belirten UFRAD Franchising Derneği Genel Başkanı Doç. Dr. Mustafa Aydın, franchising sisteminin markalar adına krizi fırsata çevirme yöntemi olduğuna vurgu yaptı.
Sektörel gelişimin sağlıklı büyümesi adına büyük bir destek olan franchise sisteminin geliştirilmesi gereken noktaları sizce nedir, girişimcileri teşvik etmek için nasıl bir fırsat ortamı yaratılmalı?
Franchise vermek için öncelikle ortada başarı ile çalışan bir işletme, denenmiş bir sistem, tanınmış bir marka, farklı franchise birimlerinde benzer olarak uygulanabilecek, standartlaştırılabilen özellikte bir iş olmalıdır. Franchise vermek isteyen fi rma, işletme sistemini franchise ağını oluşturmadan önce bir süre boyunca ve en azından bir örnek işletmede başarıyla yürütmüş olmalıdır. Aksi durumda franchising sistemi tarafl ar açısından verimli olarak kullanılamaz. Franchising sözleşmelerindeki tarafl arın farklı yükümlülükleri bulunmaktadır. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, her iki tarafın güvenini ve dolayısıyla iş yapış şeklini etkiler. Franchise veren fi rmanın, franchise alana anlaşma süresince sürekli ticari veya teknik destek sağlaması gereklidir. Franchise sistemine giriş maliyetlerinin, özellikle royalty’nin çok yüksek miktarlarda talep edilmesi diğer bir sorun olarak karşımıza çıkmaktadır. Son olarak, Franchisor tarafın gerekli malzeme ve ekipman kalitesini tüm franchisee birimlerine eşit şekilde dağıtımı önemlidir. Francisor fi rma, kaliteli malzeme ve ekipman desteğine ne kadar özen gösteriyorsa, franchisee birimleri de ana fi rmaya sürekli rapor vererek standardizasyonu en üst seviyede tutmalıdır.
Türkiye franchise sektörünün günümüzdeki pazar payı rakamları nedir?
Türkiye’de farklı sektörlerde franchise veren markaların 2022 yılında 55 milyar USD’ye ulaşan pazar büyüklüğünün 2023 yılında 60 milyar USD’lik bir pazar payı yaratması bekleniyor. Krizleri fırsata çevirebilen tek sistem olan franchise sisteminin ürettiği istihdam sayısı 350.000 kişinin üzerindedir. 2022 yılında 20 binden fazla girişimci bu sisteme dâhil olmuştur. Türkiye’deki zincir işletmelerin sayısı 3 bin 500’e, zincir işletmelere bağlı şube sayısı ise 65 bine ulaşmıştır. Ayrıca, şu anda yurt dışında 5 binden fazla mağazası ile 150‘ye yakın Türk markamız faaliyet göstermektedir.
Gelişen teknolojiyle birlikte önümüzdeki yıllarda sektörün dinamiklerinde nasıl bir değişim söz konusu olacak, girişimciler bu değişime nasıl hazırlanmalı?
bu değişime nasıl hazırlanmalı? Dijitalleşmenin hiç olmadığı kadar hız kazandığı pandemi süreci ile birlikte yapay zeka, siber güvenlik gibi tüm teknolojik altyapıların çok daha öne çıkacağını söylemek mümkün. Değişime adapte olan ve bu yönde ciddi yatırım yapan markalar, özellikle daha genç ve dinamik girişimcilere kolaylıkla erişebilecekler ve öne çıkacaklardır. İklim değişikliğinin de artık çok ciddi hissedildiği dünyamızda, sürdürülebilir hizmetlere stratejilerinde yer veren markalara rağbet artacaktır.
Son olarak eklemek istedikleriniz nelerdir?
UFRAD’ın destekçisi olduğu “Bayim Olur Musun Franchising ve Markalı Bayilik Fuarı” her yıl Türk ve dünya markalarını bir araya getiren, yıl içerisinde öne çıkacak konsept ve sektörleri belirleyen en önemli franchising fuarlarından biridir. Fuar hem Türkiye pazarını hem de franchise vermek isteyen markaları etkin bir şekilde uluslararası girişimcilere tanıtma fırsatı sunmaktadır. Bu noktada franchise vermek isteyen markalar, bu tür etkinliklerle çok sayıda yerli yabancı girişimcileri bir arada değerlendirerek, marka değerlerine ve büyüme stratejisine uygun hareket edebilecek girişimciler arasından seçim yapabilmektedir. 31 yıldır desteklediği Franchising Fuarları ile sektörün nabzını tutan ve dünyanın dört bir yanından marka ve yatırımcıları bir araya getiren UFRAD Franchising Derneği, her yıl olduğu gibi bu yıl da 27- 30 Ekim 2022 tarihlerinde 20. kez Medya Fors organizasyonu ve UFRAD işbirliği ile fuarımızın kapılarını ziyaretçilerine açmaya hazırdır.
