Colliers’ın yapmış olduğu 2023 yılı ilk yarı değerlendirme raporuna göre; alışveriş merkezleri, pandemi öncesindeki ciro oranlarını ve ziyaretçi sayılarını yakalamaya çok yaklaştı. 2023 yılında özellikle yerli tüketicilerin enflasyondan korunmak için ihtiyaç alışverişlerini öne çekmesi, sektöre olan talebi canlı tuttu ve olumlu bir etki yarattı.
2022 yılı, Türkiye’deki alışveriş merkezleri için toparlanma dönemi olmuştu. Pandemi kısıtlamalarının tamamen kaldırılması, tüketici güveninin artması ve enflasyonun yükselişi alışveriş merkezlerine olan ilgiyi artırmış, ziyaretçi sayıları ve ciro düzeyleri bir önceki yıla göre önemli ölçüde artış göstermişti. 2023 yılına girerken alışveriş merkezlerinin ciro ve ziyaretçi sayılarındaki büyüme ivmesi biraz yavaşlamış olsa da artış eğilimi devam etti. Bu durum sektörün hala güçlü olduğunu ve istikrarlı bir büyüme trendine sahip olduğunu gösteriyor. 2023 yılında özellikle yerli tüketicilerin enflasyondan korunmak için ihtiyaç alışverişlerini öne çekmesi, sektöre olan talebi canlı tuttu ve olumlu bir etki yarattı. Yabancıların payı ise kurun baskılanmasından dolayı düşüş gösterdi.
İstanbul ve Ankara toplam AVM kiralanabilir alanının %47’sini oluşturuyor
Özellikle pandeminin de etkisiyle kapanan alışveriş merkezleriyle birlikte, Türkiye genelindeki alışveriş merkezi sayısında ve kiralanabilir alan büyüklüğünde düşüş gözlendi. 2022 yılı sonu itibariyle Türkiye genelinde hizmet vermekte olan 436 alışveriş merkezinin toplam kiralanabilir alanı 13.681.394 m2 rakamına geriledi. 2023 yılında ise 440 alışveriş merkezinin toplam kiralanabilir alanı 13.770.254 m2’ye yükseldi. İnşaat süreci devam etmekte olan 34 yeni alışveriş merkezinin faaliyete geçmesiyle birlikte toplam kiralanabilir alanın 14.738.224 m2’ye ulaşması bekleniyor. Güncel olarak, 14 ilde aktif veya inşaat halinde alışveriş merkezi projesi bulunmuyor. Alışveriş merkezi yatırımlarına, özellikle pandemi sonrası artan iptallerin ve gecikmelerin ayrıca enflasyon ve maliyetlerin artışının da etkisiyle devam edeceği öngörülüyor. 1.000 kişi başına düşen toplam kiralanabilir alan, 2022 yılının ikinci yarısı itibariyle Türkiye geneli için ortalama 162 m2 düzeyindeydi. 2023 yılında da bu oran sabit kaldı. Türkiye’nin toplam nüfusunun yaklaşık %25’ininin yaşadığı İstanbul ve Ankara illeri, ülkedeki toplam alışveriş merkezleri kiralanabilir alanının %47’sini oluşturuyor.
AVM ziyaret sayısı endeksi pandemi öncesi seviyesine oldukça yaklaştı
Covid-19 salgının etkisiyle alışveriş merkezlerinin ziyaretçi sayılarında ve ciro endekslerinde görülen düşüşler, 2022 yılında yerini güçlü bir toparlanmaya bırakmıştı. 2023 Nisan ayında ise toparlanma devam etti ve ciro endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre %135 artış gösterdi. Artan ziyaret sayılarının etkisinin yanında, ciro endeksindeki bu artışın temel sebebinin enflasyon olduğunu söyleyebiliriz. 2022 yılı ile ziyaret sayısı endeksinde toparlanma sürerken, endeks pandemi öncesi döneme yaklaşmaya devam ediyor. 2022 yılında önceki yıla göre %42,6 oranında artış gösteren alışveriş merkezi ziyaret sayısı endeksi, 2023 yılının Nisan ayında ise bir önceki yılın aynı ayına göre %24 oranında yükselip pandemi öncesi seviyesine oldukça yaklaştı ve %97 oldu. E-ticarete yönelim, alışveriş merkezlerindeki ziyaret sayılarının beklenenden daha yavaş toparlanmasında önemli rol oynuyor.
