Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı 2023 yılının ciro ve ziyaretçi sayılarını değerlendirirken, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik yatırım iştahına ilişkin de açıklamada bulundu.
2023 yılında AVM ve perakende sektörünün nasıl bir yıl geçirdiğini anlatan Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, 2022 yılının 2. yarısından itibaren perakende sektöründe ciroların pandemi sonrasına çok iyi geldiğini ve 2023’e de çok iyi başlandığını ancak deprem dolayısıyla zor bir dönem geçirildiğin ifade etti. Nisan ayı ile birlikte tekrar ciroların yukarı doğru çıkmaya başladığını söyleyen Şapkacı, “2023 yılında verilerin çok iyi geldiğini görebiliyoruz. Eylül ayından sonra biraz düşüş olmasına rağmen Aralık sonu kümülatif rakamlara baktığımızda 2023 yılını bir önceki yılla kıyasladığımızda TL bazında yaklaşık %90’lık bir artışımız var. Açıklanan resmi enflasyonun üzerinde bir artış. Diğer taraftan da ziyaretçi sayılarında da %8lik bir artış var ki 2022 yılı hakikaten bizim için iyi bir yıldı. O ziyaretçi artışları da doğal olarak TL cirolarına da yansımış durumda.” dedi.
2024 yılı Ocak ayının ilk haftalarına dair verilerine bakıldığında ziyaretçi sayılarında biraz düşüş olduğunu ifade eden Şapkacı, “Bunda asgari ücretteki artışla beraber ziyaretçilerimizde alım konusunda tedirginlik oluştuğunu düşünüyoruz. Bu tedirginliklerin Şubat ve Mart aylarında da devam edeceğini düşünüyoruz. Ama Nisan ayında turizmde gelen rezervasyonların iyi olduğu duyumunu aldık, turizm sezonuyla beraber de bu satışların yukarıya doğru bir trendini izleyeceğiz gibi görünüyor.” dedi.
Radikal şekilde değil zamana yayarak yapılmalı
Ekonomi politikalarındaki sıkılaşma ve kredi kartı taksit sayılarının azaltılması konusunda da görüşlerini aktaran Şapkacı, “Ekonomi yönetiminden buna benzer tedbirlerin alınacağı yönünde bize de duyumlar geliyor. Baktığınızda bu önlemlerin alınması enflasyonun düşürülmesi adına önemli önlemlerden. Ancak bunu çok radikal şekilde yapmamak lazım. Piyasada çok radikal kararlar maalesef ziyaretçilerin ve müşterilerin farklı şekilde davranmasına yol açabiliyor. Şu andaki taksit sayıları uzun olsa bile bunu radikal bir şekilde değil, zamana yayarak düşürülmesi gerektiğinde fayda olduğunu düşünüyorum.” ifadelerini kullandı.
Yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik yatırım iştahına ilişkin de görüşlerini paylaşan Şapkacı sözlerini şöyle sürdürdü: “Yatırımcıların çok yüksek enflasyonist ortamlarda yatırım yapması kolay değil, özellikle faiz oranlarının da yüksek olduğu bu süreçte zorluklar yaşıyorlar. Ama 2. yarıda enflasyonun aşağı gelmesiyle beraber yatırımcıların da Türkiye’ye daha sıcak bakacağını düşünüyoruz. Ticari gayrimenkul tarafında ise yapılması gerekenler var. Bir tek AVM olarak bakmamamız lazım. AVM tarafına yatırım yapan yatırımcıların neredeyse tamamı ticari gayrimenkulün bütün alt kategorilerine de yatırım yapıyorlar. Burada oluşabilecek mevzuattaki uygun değişiklikler 2024’ün sonundan ve 2025’in başından itibaren de yabancı yatırımcıları Türkiye’ye çekmemize fayda sağlayacaktır.
2018’de döviz kiralarının TL’ye dönmesiyle beraber ticari gayrimenkul tarafında yatırım yapan yatırımcılar özellikle AVM tarafında ciddi problemler yaşadılar. Yakın zamanda AVM tarafında bazı gruplar konkordato istediler. 2018’den sonra bu problemler yaşandı çünkü döviz olarak giderleri oluştu ama kiraları TL’ye döndüğü için de gelir gider dengesi bozuldu. Maalesef bunu bazı yatırımcılar yönetemez hale geldi. Yaklaşık 9-10 milyar dolarlık bir kredi hacminden bahsediyoruz ve bunun da %70-80’inin döviz bazlı krediler olduğunu düşünüyoruz. Türkiye’de 447 AVM var. 260 tanesi ise 20 bin m2’nin üstünde olan AVM’ler. Bunların da yaklaşık 60-70 tanesi bankaların kontrolünde ya da denetiminde bulunarak bu problemli süreci yaşıyor.
Uluslararası normlara getirmek adına tekrar dövize endeksli kiraların gündem olması gerektiğini düşünüyoruz, yabancı yatırımcı da bunu talep ediyor. Bir tek Avrupalı yatırımcılar değil, Körfez’deki yatırımcılar da Türkiye’ye gelmek istiyorlar ama yine hangi para türünden kazanacakları sorusunu masaya getiriyorlar. Bu yüzden de tedirginlik yaşıyorlar.”
