Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş ile Ocak sayımızda gerçekleştirdiğimiz söyleşide sektörün geleceğini ve sürdürülebilirliğin önemini konuştuk.
Son yıllarda yaşanan pandemi dönemi ve sonrasını kapsayan dönem ile değişen tüketici alışkanlıkları gibi başlıca gelişmelerin sonucunda AVM sektörüne de bunun yansımaları görülmekte. Türkiye’de bulunan AVM’lere bakıldığında sektörün geleceği ne yönde olacak?
Pandemi sürecinde değişen ve daha fazla dijitalleşen müşteri alışkanlıkları, sürecin sona ermesiyle eski haline dönmeye başladı, bununla birlikte tüketim alışkanlıkları üzerinde büyük etki bırakmış oldu. Özellikle Z Kuşağı olarak adlandırılan yeni nesil, sosyalleşmek için AVM’leri tercih ediyor. Dolayısıyla, AVM’ler tarafından düzenlenen etkinlikler, konserler ve sahip olunan eğlence alanları fark oluşturuyor. Pandemiden sonraki süreçte açık alanını, restoran, kafe sayısını artıran çok sayıda AVM var. Restoranlar bir nevi ofi s ihtiyacına da katkı sağlıyorlar. Spor merkezi, kültür sanat alanları oluşturuluyor. Özetle alışverişin yanında sosyal hayata katkı oldukça önemseniyor. AVM’lerin açık ve kapalı alanlarını entegre etmeleri ve müşteri ihtiyaçlarına daha iyi cevap verebilecek teknolojik altyapıyı sağlayacak şekilde yenilenmeleri kaçınılmaz. Önümüzdeki dönem AVM’lerin ana konularının renovasyon ve enerji verimliliği olacağı görüşündeyim.
Hızla değişen dünya ve alışkanlıklar sonucu geleceğin AVM’lerinde pazarlama ne yönde olmalı, fi nansman modelleri nasıl belirlenmeli?
Dijital dönüşümün hızla ilerlediği günümüzde AVM’lerimizin de pazarlama stratejilerini yeni teknolojilere göre sürekli yenilemeleri, adapte etmeleri gerekiyor. AVM’lerde dijital dönüşüm son dönemde daha da ön plana çıkıyor. Online ve offl ine perakendeyi birbirini tamamlayan iki etken olarak görmek gerekiyor çünkü birbirinden beslenen, ayrılmaz bir bütünler. Özellikle son dönemde AVM’lerin online alışverişte teslimat noktası olarak hizmet vermesi sinerji yaratıyor. Ek olarak online alışveriş hayatı kolaylaştırsa da insanların satın alacakları ürüne dokunma istekleri, alışverişin adeta bir terapi gibi görülmesi, beraberinde getirdiği sosyalleşme ve diğer imkanlar da AVM’lere ve perakende mağazalara olan talebin devam edeceğini gösteriyor. AYD olarak son dönemde sıkça dile getirdiğimiz üzere AVM yatırımları maalesef sürdürülebilir olmaktan uzaklaşmıştır. Bu konuyla ilgili sorunları ve çözüm önerilerimizi de Esas Gayrimenkul destekleri ve Ernst & Young liderliğinde hazırlamış olduğumuz “AVM Sektörü Finansal Sorunlarına İlişkin Yaklaşımlar ve Çözüm Önerileri” raporuyla masaya yatırdık. Sektörümüzün ihtiyaçlarının daha iyi anlaşılması açısından ilgili makamlarla görüşmelerimizi sürdürüyoruz.
Küresel sürdürülebilirlik trendlerine sizce ülkemizde bulunan AVM’ler hazır mı ya da ne yönde hazırlanmalılar?
Türkiye’deki AVM’lerin kiralanabilir alanının yaklaşık %70’ini temsil eden sektörün çatı kuruluşu olarak sürdürülebilirlik konusunu oldukça önemsiyoruz. Konuyu hem teknik hem insan kaynakları yönünden ele aldığımız komite çalışmalarımıza 2023’te hızla devam edeceğiz. 13 Aralık 2022 tarihine gerçekleşen 13. AYD Alışveriş Ekonomisi Zirvesi’nde de sürdürülebilirlik konusunu önemle vurgulamış olduk. Önümüzdeki dönemde AVM’lerin de sürdürülebilirlik konusunu bütüncül olarak ele almalarının, enerji maliyetlerini düşürmek için yapılacak teknik çalışmalara gündemlerinde öncelik vermelerinin ve bu yönde gerekli aksiyonları almalarının kıymetli olduğu görüşündeyim. Üyelerimizin önemli bir kısmında bu adımlar hali hazırda atıldı ve süreç devam etmektedir.
