Genç nüfusa ve dinamik bir ekonomiye sahip Türkiye, bazı illerinde AVM sayısında neredeyse doygunluğa ulaştı. Bu durum ve değişen alışkanlıklar göz önüne alındığında AVM’lerdeki dönüşümler nasıl olmalı?
Öncelikle Türkiye ve bazı illerimizin AVM sayısında geldiği noktayı konuşmamız gerekiyor. Türkiye’de 2021 sonu itibarı ile 453 AVM olup toplam kiralanabilir alan (GLA) 13,8 milyon m2’dir. 1000 kişiye düşen GLA ise yaklaşık 163 m2’dir. Bu sayıları Avrupa ve Amerika ortalamaları ile karşılaştırdığımızda sadece GLA büyüklüğü ile değerlendirdiğimizde Türkiye hala ciddi bir potansiyel barındırmaktadır. Fakat alışveriş alışkanlıkları, kişi başı milli gelir, içinde bulunulan durgunluk ortamı alışveriş merkezi yatırımcılarını negatif yönde etkilemektedir. Günümüzde alışveriş merkezleri, alışveriş ihtiyaçlarının karşılanması yanında sosyal ve kültürel aktivitelerin yoğunlaştığı, aidiyet duygusunun öne çıktığı alanlar haline geldi. Pandemi sonrası kalış sürelerinin azaldığı AVM’lerde açık alanlar önemini arttırdı. Faal AVM’lerde sadık ziyaretçi yaratmak; ziyaretçi tutum, istek, davranış ve beklentilerini doğru okumak ve bu yönde değişimlere açık olmaktan geçmektedir.
Doygunluğa ulaşan illerimiz dışında AVM sayısı az olan hatta bulunmayan kesimlerimiz var. AVM yatırım ve kiralama şirketlerini bu bölgelerimize teşvik etmek adına ne gibi çalışmalar yapılmalı?
2007-2011 yılları arasında yoğunlaşan AVM yatırımları son dönemde yavaş bir hareket göstermektedir. 2021 sonu itibarı 68 ilde 453 AVM bulunmakta olup 13 ilde (Ardahan, Bartın, Burdur, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Kırşehir, Kilis, Muş, Niğde, Sinop, Tunceli) AVM bulunmamaktadır. İl bazında değerlendirdiğimizde 2021 sonu itibarı ile İstanbul 305,94 m2, Ankara 293,62 m2, Bolu 242,23 m2 ile ilk 3 şehri oluşturmaktadır. İlçe bazında yaptığımız değerlendirmede 1000 kişiye düşen kiralanabilir alanda İstanbul ilçeleri; Bakırköy 1750 m2, Şişli 1190 m2, Beşiktaş 1125 m2 ile ilk 3 ilçe konumundadır. İlçe bazındaki bu değerler Avrupa ve ABD değerlerinin çok üstündedir. Potansiyel gösteren, yerleşik nüfusun yanında çevre il ve ilçelerden de ziyaretçi alabilme potansiyeli gösterebilecek doğru lokasyonlar yatırımcılar için hedef oluşturmaktadır. Sonuç olarak doğru lokasyon ve kabul gören geri dönüş süreleri dün olduğu gibi bugün de yatırımcı için cazip gözükmektedir. Dengeye oturan bir piyasa sonrası potansiyel oluşturacak lokasyonlar, AVM yatırımcıları tarafından değerlendirilecektir. Bu değerlendirmede profesyonel çalışanların rasyonel yönlendirmeleri sektörün tüm çalışanlarının başarısı için önem arz etmektedir.
